Machines nemen de komende decennia veel werk van mensen over. Welke banen zullen overblijven?
Robotisering en automatisering is overal. Denk aan nieuwsorganisaties die algoritmes gebruiken om zakelijke verhalen en sportberichten te schrijven. Accountant en verzekeraar zijn ook beroepen die onder druk staan van de opkomst van machines. En dit is pas het topje van de ijsberg… Namens vacaturesite Indeed analyseert econoom Mariano Mamertins de ontwikkelingen op de banenmarkt. Op basis van zijn onderzoek in Nederland en Ierland: de 10 banen van de toekomst.
#1. CYBER SECURITY-EXPERT
Recente hacks bij bedrijven als Ashley Madison en Vtech tonen aan hoe bedreven hackers zijn geworden in het stelen van data. Daarmee is de vraag naar Cyber Security-professionals toegenomen. In 2015 nam het aantal Cyber Security-vacatures op Indeed toe met 53,4 procent ten opzichte van 2014, terwijl dat in 2014 ten opzichte van 2013 nog met slechts 5,1 procent toenam.
In Nederland kunnen bedrijven – vanwege de invoering van de nieuwe Wet meldplicht datalekken per 1 januari 2016 – hoge boetes verwachten als ze niet de juiste securitymaatregelen nemen. De nieuwe wet lijkt de reden te zijn dat Cyber Security-functies in Nederland een toename van 63 procent kenden tussen oktober 2015 en nu. Naar verwachting wordt dit percentage de komende jaren alleen nog maar hoger.
#2. VIRTUAL REALITY- EN INTERNET OF THINGS-ONTWIKKELAAR
Net zo snel als de technologie verandert ook de functie van ontwikkelaar. Ooit was er veel vraag naar webontwikkelaars, daarna naar ontwikkelaars voor mobiele oplossingen. Vandaag de dag draait het om iets anders. Enerzijds het Internet of Things (IoT): de opkomende technologie die alles – van je auto tot en met de koelkast – in verbinding brengt met het internet. Het aantal vacatures in de richting IoT nam in 2015 toe met maar liefst 376,9 procent ten opzichte van 2014.
Anderzijds is daar Virtual Reality dat qua aantal vacatures een stijging kende van 377 procent in de afgelopen twee jaar. Vergeet die rare koptelefoons van de jaren negentig – de virtuele bril komt er nu echt aan.
#3. DATA SCIENTIST
Net zoals onze mogelijkheden voor het verzamelen, opslaan en analyseren van informatie toenemen, neemt de vraag naar mensen met kwaliteiten op het gebied van datawetenschap toe. Veel gevraagd zijn professionals die technische en wetenschappelijke expertise combineren met het vermogen om de belangrijkste informatie te vinden in een enorme berg data.
Het is dan ook geen verrassing dat het aantal vacatures op dit vlak toenam. En wel met 206 procent tussen 2013 en 2015. Vorig jaar toonde Indeed-onderzoek aan dat Data Scientist de populairste IT-zoekopdracht was in Nederland. Dit toont aan dat niet alleen de vraag toeneemt, maar dat ook de interesse van de werkzoekende steeds groter wordt. Goed nieuws dus voor deze opkomende beroepsgroep.
#4. GEZONDHEIDSZORG
Binnen dertig jaar is 25 procent van de Europese bevolking 65 jaar of ouder. Dat is een groei van 18 procent ten opzichte van nu. Het resultaat is dat zorgfuncties, zoals verzorger en ergotherapeut, een stabiele toekomst kennen. Die functies vereisen een hoog niveau van empathie, flexibiliteit en veel handmatig werk. Een recent Oxford-onderzoek toonde aan dat de kans dat computers het werk van zorgmedewerkers overnemen, in de komende tien tot twintig jaar kleiner is dan één procent.
Bij Indeed zagen we dat het aantal vacatures voor zorgassistent in 2015 licht toenam met 4,5 procent ten opzichte van 2014. Na jaren van achteruitgang in de zorgsector ligt het voor de hand dat er binnen enkele jaren zelfs een tekort is aan verpleegkundigen.
#5. DIGITAL MARKETING EN DESIGN
Machines doen veel dingen goed. Maar het ontwikkelen van nieuwe en verrassende ideeën is (vooralsnog) niet een van die dingen. Creatieve beroepen die zich richten op de complexe samenwerking tussen ideeën, woorden en beelden met gedeelde culturele en sociale waarden, hebben een grote kans de opkomst van de machines te overleven.
Zo is digital marketing de laatste tijd flink gegroeid en zal dat naar alle waarschijnlijkheid blijven doen – vooral in markten met veel potentie en kansen voor digitale marketing. De cijfers liegen niet: Indeed rapporteerde in 2015 een toename van 222 procent in Nederland ten opzichte van 2014 in het aantal vacatures voor Digital Marketing-specialisten.
#6. LOGISTIEK MANAGEMENT
We leven nog niet in een wereld waar drones pakketjes voor de deur afleveren. Maar de zoektocht naar gemak en support is wel een mogelijke drijfveer voor de adoptie hiervan. Dit betekent niet dat de logistieke sector klaar is voor totale automatisering. Menselijke werkkrachten moeten betrokken blijven bij het toezicht op, en het management van de enorm complexe, wereldwijde afleverings- en supply chain-processen van nu.
#7. HUMAN RESOURCES
Talent wordt een steeds belangrijker bezit vandaag de dag. Bedrijven wereldwijd strijden dan ook vaker om het aantrekken van de beste kandidaten. Doordat de hoeveelheid data die beschikbaar is voor werkgevers en werkzoekenden, sterk toeneemt, verandert ook de rol van HR.
De werving en selectie van kandidaten wordt meer datagedreven naarmate geautomatiseerde screening – gebaseerd op het lerend vermogen van machines – en het gebruik van analysetools steeds verder ingeburgerd raken. Om in de toekomst een succesvolle HR-professional te worden, dien je te beschikken over ‘zachte’ vaardigheden en emotionele intelligentie naast expertise in software en analytics.
#8. LOSSE KLUSSEN (DE ‘GIG ECONOMY’)
De toekomst draait echter niet alleen om data en analytics. Bedrijven zoals Uber hebben al gezorgd voor een revolutie in de zogenaamde ‘gig economy’. Bij Uber zijn via een smartphone verbonden bestuurders in staat flexibel te werken in hun eigen tijd. Dit model verspreidt zich ook snel naar andere gebieden binnen de dienstensector. En werkzoekenden hebben dat door.
De wereldwijde interesse in de ‘gig economy’ nam tussen 2013 en 2015 met 23,1 procent toe. Naarmate dit model steeds breder geaccepteerd – en gereguleerd – wordt, is het steeds makkelijker voor mensen om deel te nemen.
#9. LERAREN
Educatie is een ander gebied waar we een sterke vraag blijven zien – vooral in ontwikkelingslanden en opkomende economieën. Ondertussen zorgt een explosie van online learning-tools voor nieuwe mogelijkheden. Leraren kunnen nu ook eenvoudig lesgeven aan studenten overal ter wereld. Zo gebruikt Harvard Business School al ‘virtual classroom’-software om lessen te geven aan een wereldwijd publiek.
In Nederland was er een recordaantal vacatures voor middelbareschoolleraren in 2014. En de vraag naar leraren neemt naar verwachting alleen maar toe doordat de komende jaren veel leraren met pensioen gaan.
#10. KOKS
Sommige dingen veranderen nooit. Zo moeten mensen altijd eten – en ze vinden het altijd leuk om uit eten te gaan. De kans dat koks door machines worden overgenomen is slechts 10 procent volgens het eerder genoemde Oxford-onderzoek. Dit doordat de koks een creatief beroep combineren met veel handwerk.
In Nederland waren er in 2015 252 procent meer vacatures voor keukenpersoneel dan in 2013. Vooral in de Randstad blijven vacatures voor koks langer dan zes maanden openstaan. Het lijkt erop dat we in Nederland een tekort hebben aan goede koks.